Veel huidproducten zeggen ‘natuurlijk’ te zijn of wekken sterk die indruk. Hopend dat jij denkt: het is vast veilig, goed voor je huid en duurzaam. Vaak is dat niet zo: greenwashing dus. En zelfs als een product wel ‘natuurlijk’ is, zegt dat niks over de werking. Alleen maar slecht nieuws dus? Gelukkig niet. Ik vertel je graag alles over echte
natuurlijke cosmetica.
Ik kan me heel goed voorstellen dat je gevoelig bent voor cosmeticareclame en beautymarketing die ‘natuurlijk’ uitventen. Dat is niet alleen misleidend, het kan ook vervelend uitpakken voor je huid. Daarom zet ik graag de feiten voor je op een rij.
Warm hart voor groen en natuurlijke cosmetica
Eerst even dit: waarom verkoopt ‘natuurlijke’ skincare eigenlijk zo goed? Nou, omdat we onze huid en leefomgeving een warm hart toedragen! Zo vinden 9 op de 10 mensen dat cosmetica behalve goed voor de huid ook duurzaam moet zijn, blijkt uit
cosmetica-marktonderzoek door certificeringsorganisatie The Soil Association. En 46% vindt specifiek natuur en dierenwelzijn belangrijk. Als we een huidproduct tegenkomen dat de indruk wekt ‘groen’ te zijn, dan zijn we daar dus gevoelig voor … Helaas verdient zo’n huidproduct jouw goede intenties (en geld) vaak niet.
Greenwashing in cosmetica: 42%
De kreet ‘natuurlijk’ betekent vaak helemaal niet dat cosmetica ook echt ‘groen’ is. In 2021 onderzochten de Europese Commissie en Europese landen
344 ‘groene claims’ in producten waaronder cosmetica. Bij 145 producten (42 procent!) was sprake van greenwashing. Dat betekent dat (beauty)merken zich groener voordoen dan ze daadwerkelijk zijn: misleiding dus. Valse ‘groene’ beautyclaims gaan over duurzaamheid, het gebruik van natuurlijke ingrediënten of eerlijke productie.
Het programma Brandpunt vroeg mij destijds naar voorbeelden van Greenwashing. En die gelden nog steeds.
Water telt ook als ‘natuurlijk ingrediënt’
Op verpakkingen staan soms claims, bijvoorbeeld ‘met natuurlijke arganolie’. Maar dat zegt niks over hoeveel (procent) arganolie in het product zit. Laat staan of die arganolie duurzaam is gewonnen. Ook als een verpakking wel vermeldt hoeveel ingrediënten van natuurlijke oorsprong zijn, zegt dat weinig. Voor shampoo of douchegel haal je makkelijk ‘95% natuurlijke ingrediënten’. Er zit namelijk heel veel water in, en water is bij uitstek natuurlijk …
Een groene cosmeticaverpakking zegt niks over inhoud
Een andere vorm van greenwashing is natuur laten zien op het etiket van cosmetica. Denk aan gebruik van groene kleuren en beelden als bloemen en bladeren. Onbewust denk je dan dat zo’n huid- of haarproduct goed is voor de natuur. Maar plaatjes zeggen niks.
Wel uit de natuur, niet zuiver
Nog een sterk staaltje greenwashing: het ingrediënt zinkoxide dat soms in
minerale zonnebrandcrèmes zit, heet op de verpakking vaak ‘natuurlijk’. Maar zinkoxide uit de natuur is vaak verontreinigd. Daarom kiezen beautymerken bijna altijd voor het zinkoxide gemaakt in een laboratorium of fabriek. Dat is ook niet erg: het is chemisch dezelfde stof, maar dan zonder verontreiniging. Alleen doet zo’n merk zich dan wel groener voor dan het is.
Ook goed nieuws
Gelukkig is er ook goed nieuws. Allereerst zijn er vanuit Europa nieuwe regels voorgesteld d
ie paal en perk stellen aan greenwashing. Zo komen er onder meer duidelijke criteria om claims te onderbouwen.
Keurmerken kunnen helpen
Ook goed te weten, is dat er wel degelijk cosmetica zijn gemaakt met oog voor milieu of dierenwelzijn. Keurmerken helpen ze te herkennen.
Keurmerken helpen duurzame skincare te herkennen
Het is best lastig om merken die doen aan
greenwashing te onderscheiden van echt duurzame huidproducten. De ingrediëntenlijst helpt je bijvoorbeeld niet. Je zou wel kunnen letten op keurmerken, zoals Cosmos of Ecocert. Die worden gecontroleerd door een onafhankelijke organisatie. Waar keurmerken op letten, verschilt wel. Vaak gaat het om organische teelt of dierenwelzijn of eerlijke handel. Meer info staat op
keurmerkenwijzer.nl. Meer weten over milieugevolgen van cosmetica? Check
milieucentraal.nl.
Overigens: er zijn ook duurzame cosmeticamerken die je niet als zodanig kunt herkennen. Een keurmerk aanvragen en behouden kost namelijk een hoop geld.
Ook goed nieuws is dat er wel degelijk ingrediënten van natuurlijke bron bestaan die veilig zijn én je huid echt goed doen. Vertel ik je zo over. Om het hele plaatje helder te hebben eerst nog even over wat ‘natuurlijk’ eigenlijk is en hoe dat nou zit met veiligheid en werkzaamheid.
Wat betekent 'natuurlijk' wél bij natuurlijke cosmetica?
Simpel gezegd gaat ‘natuurlijk’ alleen over het soort ingrediënt, namelijk: van natuurlijke bron. ‘Natuurlijk’ zegt niks over hoe je eraan bent gekomen, of wat het doet met je huid of het milieu. Ik ken ingrediënten afkomstig uit tropisch gebied die echt ‘natuurlijk’ zijn, maar ja: ze worden wel de halve wereld over gevlogen om er cosmetica van te maken ... Ingrediënten namaken in een fabriek dichtbij, is veel duurzamer.
Wat doe ik zelf aan duurzaamheid?
Ik wil er alles aan doen om mijn merk en producten zo milieuvriendelijk mogelijk te maken. Daarom stellen we onszelf doelen voor
duurzaamheid. En ja, dat kost tijd en moeite. Maar het is zó belangrijk voor de toekomstige generaties!
Is een natuurlijk cosmetisch ingrediënt altijd veilig?
Dan dat andere gevoel dat we krijgen bij ‘natuurlijke ingrediënten’ van cosmetica: dat ze veilig zijn. Helaas is dat ook niet per se juist. Gelukkig is het ook niet zo dat natuurlijk onveilig is.
Het punt is dat veiligheid weinig te maken heeft met de vraag of een ingrediënt uit de natuur komt of niet.
Ik vertelde eerder al: de bron van een stof bepaalt dat niet. Het hangt af van de werking van een stof (en die wordt bepaald door de chemische structuur), in combinatie met de hoeveelheid.
Ik kies voor bewezen werkende ingrediënten
Ik kies altijd voor skincare-ingrediënten die onderzocht zijn en bewezen veilig én werkzaam. Dat klinkt heel logisch. Maar wist je dat ruim driekwart van alle (meer dan honderd verschillende!) plantaardige ingrediënten die gebruikt worden in cosmetische producten, niet goed is onderzocht? Van de natuurlijke ingrediënten die wel zijn onderzocht, blijkt maar een beperkt aantal echt werkzaam voor je huid. En die gebruik ik graag. Welke? Vertel ik je zo.
Irriterende ingrediënten uit de natuur
Dankzij onderzoek weten we trouwens wel van sommige natuurlijke plantaardige stoffen dat ze de huid juist geen goed doen … Dat geldt bijvoorbeeld voor lavendel, geraniol, sandelhout, muntachtige stoffen als eucalyptus of mint, hamamelis (witch hazel), ylang ylang en citrusachtige stoffen. Deze natuurlijke stoffen zijn niet zozeer schadelijk, maar ze kunnen
heel irriterend werken.
Met stip op 1: geurstoffen
Wat ik even apart wil noemen zijn geurstoffen. Heel veel merken gebruiken ze nog steeds in hun skincare. Ik niet, want geurstoffen zijn de nummer 1 veroorzakers van huidproblemen: ze kunnen leiden tot huidirritatie, allergie en eczeemklachten.
Parfumbommetjes: etherische oliën
In dat kader: pas ook op met huidoliën, ook wel bekend als etherische of essentiële oliën genoemd. Klinkt heel natuurlijk en noodzakelijk zelfs. Maar ik adviseer voorzichtig te zijn met gebruik van deze geconcentreerde destillaten of sappen van planten en bloemen. Etherische oliën zijn parfumbommetjes. Een enkel druppeltje kan wel zestig parfumstoffen bevatten …
Tip: gebruik je ogen en je neus
Sommige olie-ingrediënten zijn berucht, zoals Linalool. Deze stof zit in veel
etherische oliën. Het is zo irriterend dat cosmeticafabrikanten verplicht zijn het te melden op het etiket als
Linalool in een product zit. Zoals meestal is het niet zwart-wit: Linalool kan je huid goed doen, maar het vervelende is dat deze stof snel oxideert: onder invloed van zuurstof en zonlicht verandert Linalool in een stof die dus allergie kan opwekken.
Gebruik je etherische oliën, dan adviseer ik sowieso om ze te verdunnen met bijvoorbeeld jojobaolie en voor gebruik altijd je ogen en neus te gebruiken: is de olie verkleurd of ruikt die anders? Weg ermee!
Deze natuurlijke skincare ingrediënten zijn wel zinnig
Misschien vraag je je inmiddels af of ‘natuurlijke’ ingrediënten altijd onzinnig zijn? Zeker niet! Ik vertel je graag over bewezen ingrediënten waar ik fan van ben: zouthoutwortel, havermout en magnolia-olie.
Bewezen werkzaam en juiste concentratie
Ik gebruik dus voor mijn huidproducten alleen stoffen die bewezen goed doen voor je huid. Daarnaast zorg ik dat er genoeg van die ingrediënten in zitten: bij te lage concentraties doet het namelijk alsnog niks voor je huid ... Laat ik beginnen met een favoriet die in veel van mijn producten zit: zoethoutwortel!
Zoethoutwortel: doet zó veel goeds
Ik ben onbeschaamd fan van dit skincare-ingrediënt omdat het ook de gevoelige of onrustige huid goed doet, mits er 1 of 2% in zit. Zoethoutwortel bevat veel stoffen met een kalmerende werking. Zoethoutwortelextract is ook rijk aan antioxidanten. Het helpt de droge huid en het extract heeft een bewezen effect tegen pigmentvlekjes. Op het etiket staat trouwens altijd een variant van de Latijnse naam Glycyrrhiza glabra. Op
mijn producten met zoethoutwortel staat bijvoorbeeld Dipotassium Glycyrrhizate.
Jojobaolie: geschikt voor alle huidtypen
Nog een favoriet van mij is jojobaolie. Het zit onder meer in
mijn nieuwe face-oil. De olie heeft een kalmerende, verzachtende, antioxiderende werking en is geschikt voor de meeste huidtypen. De olie is licht, laat geen vet gevoel achter en verstopt de poriën niet. Jojoba is ook geurloos en daarom populair in cosmetica. Op de ingrediëntenlijst van skincare zie je jojoba onder deze naam: simmondsia chinensis seed oil.
Havermout: lekker hydraterend
Ook havermout heeft veel mooie eigenschappen voor de huid. Het ingrediënt bevat antioxidanten, kalmeert, vermindert roodheid én werkt hydraterend. Verder zitten in havermout zogeheten saponinen: stoffen die de huid reinigen. Tip:
maak zelf een havermoutmasker of gebruik het mengsel om uitslag van bijvoorbeeld brandnetels of insectenbeten te verlichten.
Magnolia: kalmerend
Dan magnolia, afkomstig uit de bast van de prachtig bloeiende magnoliaboom. Magnoliabast bevat veel kalmerende en verzachtende stoffen voor met name de rode huid of huid met puistjes. Verder staat magnolia vooral bekend om zijn antioxidantwerking. Ik gebruik het zelf in
mijn Azelaic Acid Serum.
Aloë Vera: terecht veel gebruikt
Aloë Vera is eigenlijk een plantenfamilie, van wel meer dan 400 soorten. En maar enkele ervan hebben helende eigenschappen. Aloë barbadensis miller is het best onderzocht en vind je vaak in cosmetica. De werkzame stoffen zijn vitamines, mineralen en antioxidanten. En een lage concentratie anthraquinone. Dit stofje werkt pijnstillend, antibacterieel en doodt schimmels. En dan zitten er nog sterolen en polysachariden in
Aloë Vera: die kunnen ontstekingsremmend en kalmerend werken en irritaties helpen verminderen.
En tot slot: groene thee (om te drinken)
Een ander interessant ingrediënt dat valt onder natuurlijke cosmetica: groene thee. Een echt topingrediënt voor je huid. Flink wat studies lieten al zien dat het je huid écht helpt. Het werkt onder meer ontstekingsremmend. Lastig aan groene-thee-extracten is wel dat ze instabiel zijn. Ofwel: je kunt ze niet in een skincareproduct stoppen want de werking is in no-time weg. (Bij onderzoeken naar de werkzaamheid op de huid werd steeds verse gemaakte skincare gebruikt.) Ik houd het voorlopig bij het drinken van deze thee. Wel minder effectief, maar wel gezond en gewoon lekker.