Je groene cosmetica is vaak minder groen dan je denkt

Door: Dr. Jetske Ultee
Je groene cosmetica is vaak minder groen dan je denkt
‘Puur’, ‘natuurlijk’, ‘biologisch’. Termen die je steeds vaker ziet op je fles shampoo of bodylotion. Want veel consumenten kiezen tegenwoordig het liefst voor zo natuurlijk mogelijk. Beautymerken gaan daar graag in mee. Helaas zijn die producten lang niet altijd zo groen als het etiket doet vermoeden. ‘Greenwashing’ komt veel voor. Hoe herken je het? En hoe belangrijk is het dat de ingrediënten in je cosmetica natuurlijk zijn? Ik leg het je uit.

Wat is greenwashing?

Greenwashing houdt in dat (beauty)merken zich groener voordoen dan ze daadwerkelijk zijn. En ‘groen’ heeft dan te maken met duurzaamheid, het gebruik van natuurlijke ingrediënten en eerlijke productie bijvoorbeeld.

Voorbeelden greenwashing in cosmetica

♦ Op het etiket staat dat er ‘natuurlijke arganolie’ in je product zit, maar arganolie is altijd natuurlijk. Ook zegt de term ‘natuurlijk’ niets over hoe duurzaam die olie gewonnen is.

♦ Het ingrediënt zinkoxide dat soms in minerale zonnebrandcrèmes zit, wordt op de verpakking vaak ‘natuurlijk’ genoemd. Maar als je zinkoxide op een natuurlijke manier verkrijgt, is deze stof vaak verontreinigd. Daarom kiezen beautymerken vrijwel altijd voor de synthetische (nagemaakte) vorm. Dat is trouwens helemaal niet erg – zeker niet bij verontreiniging. Maar het merk doet zich op deze manier wel groener voor dan het is.

♦ Op de verpakking staat ook steeds vaker hoeveel van de ingrediënten in het product een natuurlijke oorsprong hebben. Maar dit hoeft niet zoveel te zeggen. Want een natuurlijkheidspercentage van 95% voor bijvoorbeeld een shampoo, douchegel of handzeep is heel makkelijk te behalen. Er zit namelijk heel veel water in deze producten. En water is bij uitstek natuurlijk.

♦ Een andere vorm van greenwashing is het etiket van het product zo natuurlijk mogelijk maken, bijvoorbeeld een groen label met bloemen, bladeren en bijtjes. Onbewust denkt de consument dat het product duurzaam en natuurlijk is. Maar een etiket met natuurthema zegt meestal vrij weinig over hoe groen die conditioner of crème daadwerkelijk is.

Mag dat zomaar?

Greenwashing is dus behoorlijk misleidend. Maar is het verboden? Ja en nee. Dat hangt af van de term die het merk op de verpakking heeft gezet. ‘Natuurlijk’ heeft bijvoorbeeld geen wettelijke definitie. ‘Met natuurlijke ingrediënten’ kan daardoor betekenen dat het hele product van plantaardige oorsprong is, maar net zo goed dat slechts 1% van de stoffen in de crème natuurlijk is. En dit is niet verboden. Voor ‘biologisch’ gelden wel een aantal regels. Eén daarvan is dat 95% procent van de ingrediënten afkomstig moet zijn van gecertificeerde biologische producten. Ook termen die gericht zijn op het milieu mogen niet zomaar op een etiket worden gezet. Bij misleiding of onjuistheden op deze punten kan een (beauty)merk beboet worden door de Autoriteit Consument en Markt (ACM).

Hoe je greenwashing herkent

Het is best lastig om de ‘nepperds’ te onderscheiden van de echt groene producten, omdat de ingrediëntenlijst er meestal niet zoveel over zegt. Je zou kunnen letten op keurmerken (COSMOS en ECOCERT bijvoorbeeld). Maar de regels en criteria verschillen per keurmerk. Zo richt het ene merk zich vooral op natuurlijke ingrediënten, het ander juist op milieuvriendelijkheid (biologische afbreekbaarheid en een milieubesparend productieproces bijvoorbeeld). Sommige kijken naar beide. Niet elk cosmeticamerk zal zich trouwens aansluiten bij zo’n label, want het kost een hoop geld. Er zijn dus producten op de markt die natuurlijk en/of milieuvriendelijk zijn, zonder dat er een keurmerk op het etiket staat. Dat maakt het voor de consument lastig om een groene keuze te maken. Deze labels worden trouwens niet gereguleerd of gecontroleerd door de EU.

Is natuurlijk beter voor je huid?

Een antwoord met ‘ja’ of ‘nee’ is eigenlijk niet te geven op deze vraag. Of natuurlijke stoffen goed zijn voor je huid hangt echt af van het ingrediënt. Van sommige natuurlijke stoffen weten we bijvoorbeeld dat die de huid juist meer kwaad dan goed doen. Dat geldt bijvoorbeeld voor lavendel, eucalyptus, mint en citrusachtige stoffen. Die kunnen zorgen voor irritatie, een allergische reactie en soms kun je in combinatie met zonlicht zelfs vlekken op je huid krijgen.

  • ➤ In deze blog lees je meer over ingrediënten die je beter kunt vermijden in je huidverzorging.

Synthetisch werkt net zo goed

Natuurlijk zijn er ook veel plantaardige stoffen die goed zijn voor je huid, dat lees je bijvoorbeeld in mijn blog over mijn favoriete natural beauties. Deze ingrediënten kun je uit de natuur halen of namaken (synthetische stoffen). Beide soorten ingrediënten zijn even werkzaam. Want of een product goed werkt hangt vooral af van de concentratie en de stabiliteit van de stoffen in het product. Beide moeten kloppen. Een nadeel van sommige natuurlijke ingrediënten is wel dat ze soms zo bewerkt zijn dat er uiteindelijk niet zoveel natuurlijks meer aan is. Maar op de verpakking staat meestal wél dat er natuurlijke stoffen in zitten …

‘Natuurlijk’ goed voor het milieu?

Plantaardige, natuurlijke ingrediënten klinken heel milieuvriendelijk, maar dat is zeker niet altijd het geval. Bij de keuze voor ingrediënten vind ik het heel belangrijk dat je daarmee de balans in de natuur niet verstoort. Bij sommige stoffen gebeurt dat helaas wel. Ik heb weleens gelezen dat fabrikanten voor 30 ml natuurlijke rozenolie 280 kilo (!) rozenblaadjes gebruiken. Daarvoor heb je dus heel veel grond en water nodig.

30 euro korting

Bij aankoop van het 5 Stappenplan

BESTEL NU