Het komt vaak voor bij pasgeboren baby’s. Maar bij warm weer kunnen ook veel jonge kinderen en volwassenen last krijgen van warmte-uitslag: een huid die ineens onder de rode bultjes en blaasjes zit. Vaak wordt gedacht aan een allergische reactie, soms ook aan zonne-allergie, maar in de meeste gevallen is sprake van warmte-uitslag. Hoe ontstaat dat en wat kun je dan beter wel en niet doen?
Bultjes en blaasjes door verstopte zweetkliertjes
Warmte-uitslag is het gevolg van geïrriteerde en geblokkeerde zweetkliertjes. Zweten is een manier van de huid om warmte te verliezen. Het zweet verdampt op de huid en zorgt zo voor afkoeling. Bij oplopende temperaturen moeten de zweetkliertjes extra hard werken om de huid te koelen. Soms komt er dan zo veel transpiratie vrij dat de uitvoergangetjes ‘vollopen’ en verstopt raken. Het zweet kan niet meer weg en blijft ‘binnen’, de huid krijgt een rode uitslag en er kunnen zich ook (heldere) blaasjes vormen. Deze kunnen ook flink jeuken.
Vooral bij baby’s en kleine (actieve) kinderen, waarom?
Warmte-uitslag zie je vooral bij baby’s en jonge kinderen. Waarom? Omdat de zweetkliertjes in de jonge huid vaak nog niet zo goed ontwikkeld zijn. Ook zijn kinderen nogal eens te warm aangekleed en vaak natuurlijk lekker actief. Volwassenen kunnen overigens ook warmte-uitslag ontwikkelen wanneer zij in een warme vochtige omgeving zijn en zich inspannen.
Andere oorzaken die bijdragen aan verstopte zweetkliertjes zijn te vette zalven, schade door zonverbranding, maar ook strakke, niet goed ventilerende kleding. Verder kan wrijving op de huid meespelen. Zo kan bijvoorbeeld ook warmte-uitslag ontstaan op de rug en billen door lang zitten in een warme, plakkerige auto.
⊗ Factoren die bijdragen:
- Onrijpe zweetkliertjes
- Vette zalven
- Te warm aangekleed, te warm slapen
- Strakke, niet goed ventilerende kleding
- Wrijving
➤ Roodheid, bultjes en blaasjes die het gevolg zijn van warmte-uitslag zitten vaak op de romp, in het gezicht en op de armen. Waarom bijvoorbeeld niet in de oksels of handpalmen? Omdat de zweetklieren daar wat groter zijn.
➤ De medische benaming voor warmte-uitslag is trouwens miliaria crystallina. Er bestaat ook een opvallender ‘rode variant’ van de aandoening, miliaria rubra genoemd.
Wat kun je doen bij warmte-uitslag?
Het allerbelangrijkste is om verkoeling te zoeken. Vermijd zonlicht of inspanning in de warmte.
Om de huid een handje te helpen de warmte sneller kwijt te raken, kun je eventueel koelen met natte doeken.
De dermatoloog adviseert ook nog weleens om talkpoeder te gebruiken. Poeder zorgt namelijk als het ware voor een oppervlaktevergroting van de huid waardoor meer verdamping en dus verkoeling kan plaatsvinden. Talkpoeder zorgt daarnaast voor het indrogen van de blaasjes. Vermijd wel poeders met menthol, lavendel en andere irriterende ingrediënten.
Draag verder kleding die losjes en gemakkelijk zit en goed ventileert (bij voorkeur katoen) zodat transpiratie kan verdampen. En houd de huid schoon zodat de zweetkliertjes niet (verder) kunnen verstoppen.
Laat vette zalven ten slotte liever staan. Deze zullen verdamping van water belemmeren en het probleem verergeren.
✔ Zo breng je rust en verkoeling:
- Vermijd zonlicht en inspanning
- Koel de huid, bijvoorbeeld met een ventilator of natte doeken
- Draag losse, luchtige kleding
- Houd de huid schoon
- Laat vette zalven staan
- Kies liever ook even niet voor al te zware, afsluitende (zonnebrand)crèmes
Warmte-uitslag is vervelend, maar zal meestal binnen een paar dagen verdwijnen. Heeft je kind erg last van jeuk, of blijven klachten aanhouden, raadpleeg dan een arts.
Warmte-uitslag vaak verward met zonneallergie
Warmte-uitslag komt in de zomer al met al best vaak voor. Toch wordt de klacht slecht herkend en vaak ten onrechte aangezien voor een (zonne)allergie. En dat is niet zo gek als je na een warme dag ineens onder de rode jeukende bultjes en blaasjes zit. Maar een allergische reactie op zonlicht ziet er anders uit en manifesteert zich ook anders. Deze uitslag zie je namelijk vooral op de huiddelen die blootstaan aan zonlicht in plaats van op de romp. En de bultjes bij een allergie zijn geen blaasjes, maar bestaan als het ware uit huid zelf die wat omhoog komt. De klachten bij een allergische reactie zijn het gevolg van een overgevoeligheid van het afweersysteem op uv-A-straling. Een zonneallergie manifesteert zich meestal in het voorjaar, wanneer de huid na de winter weer voor het eerst zon krijgt.
Lees hier meer over de klassieke zonneallergie, en andere klachten die in de zomer vaak voorkomen
M.m.v. dr. Peter Velthuis, dermatoloog Erasmus MC