Er is de laatste jaren veel aandacht voor vitamine D. De vitamine, die we in de huid aanmaken onder invloed van zonlicht, is onder meer nodig voor onze botopbouw. Maar een tekort wordt steeds vaker in verband gebracht met hart- en vaatziekten, (winter)depressies, diabetes... Moeten we soms vaker de zon in? En wat is het effect van een zonnebrandcrème op de vitamine-aanmaak?
Vitamine D-bronnen
Vitamine D krijgen we voor een klein deel binnen we met onze voeding. Via vette vis bijvoorbeeld, en boter waaraan de vitamine is toegevoegd. Maar de grootste bron is toch de zon. Ongeveer negentig procent van de benodigde hoeveelheid vitamine D wordt namelijk in de huid aangemaakt onder invloed van zonnestraling. Vitamine D is een in vet oplosbaar vitamine, die we dus kunnen opslaan in het lichaam. Wel zo handig, voor als de zon niet schijnt.
En in de winter dan?
In de wintermaanden zijn er in Nederland eigenlijk te weinig zonmomenten om voldoende vitamine D aan te maken. Gelukkig kunnen we dan ‘terugvallen’ op de aangelegde voorraden uit zonniger tijden. Toch is dat niet altijd toereikend.
Tekort aan vitamine D
Bijna de helft van de Nederlanders heeft een tekort aan vitamine D. Vooral ouderen die weinig buiten komen en mensen met een donkere huid lopen risico. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat een tekort aan deze vitamine een rol speelt bij het ontstaan van verschillende ziekten. Vermoeidheid en depressies bijvoorbeeld, maar ook spierzwakte, diabetes, hersenfuncties en verschillende vormen van kanker.
Toch is een zonne(bank)kuur geen goede oplossing. Veel gezonder is het om te zorgen voor een voedingspatroon waarbij je voldoende vitamine D binnenkrijgt. En slik daar dan eventueel een supplement bij. Voor de risicogroepen wordt dit sowieso het hele jaar door voorgeschreven. Mensen met een donkere huid dus, kinderen onder de vier jaar, zwangeren of vrouwen die borstvoeding geven, en daarnaast mannen van boven de zeventig en vrouwen vanaf vijftig jaar.
Kwartiertje zonlicht
Er wordt altijd aangehouden dat ongeveer een kwartiertje zonlicht per dag voldoende is voor de vitamine D-aanmaak. Dit kan nog wel verschillen per persoon, leeftijd, huidtype en eventuele (erfelijke) aandoeningen. Er zijn daarom ook mensen die ondanks ruime blootstelling aan de zon een tekort aan vitamine D hebben. Wanneer je een zogeheten vitamine D-deficiëntie hebt, kan een paar minuten zon al veel verschil maken. Langdurige en intensieve zonblootstelling heeft geen 'extra' effect; na een maximale productie zal je huid nieuw aangemaakte vitamine D uiteindelijk weer afbreken.
Houdt een SPF vitamine-aanmaak tegen?
In theorie zal een dik aangebrachte laag zonnebrandcrème met hoge factor de aanmaak van vitamine D in de huid kunnen verminderen door het tegenhouden van de benodigde uv B-straling. Toch hebben meerdere onderzoeken aangetoond dat normaal gebruik van een zonnebrandproduct, ook met een factor 30, geen invloed heeft op het ontstaan van een vitamine D-tekort. Gelukkig maar, want uiteindelijk is het risico op huidkanker hier veel groter en serieuzer. En dat risico is helaas niet zomaar ‘weg te slikken’ met een dagelijks supplement of extra voeding.
Blijf wel gewoon genieten van de zon
Wil je weten of je voldoende vitamine D hebt? Raadpleeg de huisarts. Verder geldt: geniet van de zon, ga vooral lekker naar buiten, maar altijd goed beschermd!