Zeep wordt overal ter wereld wel gebruikt. In keukens en ziekenhuizen tot aan badkamers en toilettafels. Maar wat doet dit schuimende product eigenlijk met de huid?
Hoe ontstaat zeep?
Zeep ontstaat wanneer vetten en oliën ‘verzeept’ worden. Dat proces vindt plaats door een alkalische stof toe te voegen. Dit is een oplosbaar zout met een hoge pH-waarde. De oliën en vetten die gebruikt worden voor zepen zijn afkomstig van planten of dieren. Bekende voorbeelden zijn rundvet, palmolie en kokosolie. De alkalische stof die meestal wordt gebruikt is sodium of potassium hydroxide. Deze oplosbare zouten hebben een hoge
pH-waarde (>9).
Hoe maakt zeep schoon?
Wat is er nu zo bijzonder aan zeep dat we het graag gebruiken? Dat zit zo. Water en vet stoten elkaar normaal gesproken af. Door zeep te gebruiken ontstaat er een soort brug tussen deze stoffen. Zeepmoleculen bestaan namelijk uit een soort kop en staart. De kop lost goed op in water (hydrofiel), de staart keert zich van het water af (hydrofoob) en trekt naar het vet toe. Vetdeeltjes kunnen hierdoor als het ware worden ingesloten door zeepdeeltjes. Omdat de buitenkant van de zeepmoleculen in water oplosbaar zijn, kunnen vuil en vet vervolgens alsnog als een soort bolletjes worden weggespoeld.
Maar wat doet zeep met de huid?
Zeep is dus een sterke wasstof. Het maakt alleen geen onderscheid tussen ‘belangrijke’ en ‘onbelangrijke’ vetten. Door het gebruik van zeep kan de beschermende functie van de huid dan ook worden aangetast. Huidvetten zijn namelijk nodig om vocht vast te houden. Zeep heeft daarom
een uitdrogend effect. Bovendien vermindert de werkzaamheid van het schuimende product in hard water waardoor een laagje zout achter kan blijven op de huid. Ten slotte heeft zeep door de hogere zuurgraad ook effect op de zuurmantel van de huid. De huid functioneert het beste bij een pH van rond de 5.
Is ‘natuurlijke’ zeep beter?
Zeep kan je dus eigenlijk beter niet gebruiken als reiniger voor je huid. Zeker niet als je huid gevoelig is. Kies liever voor
een cleanser die mild reinigt en de huidbarrièrefunctie intact laat. Hoe zit het dan met een ‘natuurlijke’ zeep, bijvoorbeeld één met amandel- of olijfolie? Het principe is nog steeds hetzelfde: in zeep wordt een alkalische stof altijd gecombineerd met een olie of vet. Natuurlijke zepen bevatten vaak wel meerdere vetten of oliën om het uitdrogende effect wat tegen te gaan. Maar het is nog steeds zeep mét een hoge pH-waarde. Liever niet dus.
