Krijg je puistjes van melk?

Over de relatie tussen voeding en acne is al best veel geschreven. Zo zijn er duidelijke aanwijzingen dat bepaalde suikers voor acneklachten kunnen zorgen. Maar hoe zit dat nu met zuivelproducten?  Krijg je puistjes van melk? Van alle soorten melk?

Er is een duidelijk verband tussen acne en zuivel

Verschillende onderzoeken hebben inmiddels aangetoond dat er een verband bestaat tussen de consumptie van zuivel en de ernst van acneklachten. Zo blijken tieners met acne meer melkproducten te gebruiken dan tieners zonder puistjes – dat verband is bij zowel jongens als meisjes gevonden. Ook onder volwassenen wordt een dieet met een hoge glycemische index, waaronder veel melkproducten, gerelateerd aan meer acneklachten. Toch kunnen we daarmee nog niet stellen dat je van melk daadwerkelijk puistjes krijgt. Het blijft onduidelijk of melkproducten acne veroorzaken of dat ze de klachten ‘alleen’ verergeren. Wél weten we dat melk allerlei stoffen bevat waarvan is aangetoond dat deze puistjes kunnen veroorzaken. Om welke stoffen gaat het hier precies?

Melk en hormonen

Melkproducten kunnen om te beginnen allerlei hormoonachtige stoffen bevatten. Denk aan afgeleiden van geslachtshormonen zoals oestrogenen, progesteron en androgenen (testosteron). Deze zogenoemde hormoonderivaten kunnen ervoor zorgen dat de talgproductie in de huid toeneemt. Daarnaast bevatten zuivelproducten stoffen die in je lichaam zorgen voor een stijging van onder meer insuline en stofje IGF-1 (insuline-achtige groeifactor ). Ook die stoffen worden in verband gebracht met de vorming van puistjes.  Hoe werkt dat precies?

Wat gebeurt er dan in de huid?

Zoals hierboven uitgelegd kunnen hormoonachtige stoffen die je direct met de melk binnenkrijgt zorgen voor een verhoogde talgproductie van de huid. Maar daarnaast zullen de IGF-1 en  insulinespiegels dus stijgen. Ook dat zou kunnen zorgen voor de aanmaak van meer talg. Bovendien zorgen insuline en IGF-1 ook nog eens voor een sneller groeitempo van de huidcellen én voor een ophoping van dode huidcellen doordat deze niet goed loslaten. Al deze processen dragen uiteindelijk samen bij aan de vorming van puistjes.  Acne wordt namelijk veroorzaakt door een combinatie van factoren, waaronder een verhoogde talgproductie, verstopte poriën en een ontstekingsreactie in de talgklieren en haarfollikels.  

Welke soorten melk geven puistjes?

In een recente grote analyse van al het bestaande onderzoek naar zuivelproducten en acne kwam naar voren dat de consumptie van alle soorten melk gerelateerd kan worden aan acne. Daarbij lieten halfvolle, maar vooral magere melkproducten (zogeheten skimmed milk) een sterkere relatie zien met de ontwikkeling van puistjes. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de concentratie melkeiwtten als het ware toeneemt wanneer melk van vetten wordt ontdaan. Verder is het zo dat volle melk meer oestrogeen bevat dat de vorming van puistjes onderdrukt. Halfvolle en magere melk daarentegen bevatten een hogere concentratie wei- eiwit dat juist stimulerend werkt bij acne.

Hoe zit het met andere melkproducten?

Geitenmelk heeft een minder sterk effect op de insulinespiegels. Het verhaal bij sojamelk ligt wat complexer. Bij mannen wordt er niet echt een hormoonstimulerend effect gevonden, maar bij vrouwen leidt regelmatige consumptie wel tot verstoringen in de hormoonbalans waardoor uiteindelijk acne kan optreden. Andere melksoorten zoals amandelmelk bevatten weliswaar suikers, maar hebben vermoedelijk geen effect op de ontwikkeling van acne.

En wat doen yoghurt en kaas?

Er is vooralsnog geen verband gevonden tussen het eten van yoghurt of kaas en acne. Mogelijk heeft dit te maken met het fermentatieproces dat deze producten ondergaan.  Dit zou eventuele hormonale effecten verminderen. Daarnaast bevatten gefermenteerde producten als yoghurt zogenaamde goede bacteriën (probiotica) die mogelijk gunstig zijn voor de huid.