Weleens gehoord van glycatie? Dit proces, dat zich ook in de huid afspeelt, wordt ook wel versuikering genoemd. En dat kan bijdragen aan huidveroudering. Hoe werkt dat precies? En wat kun je ertegen doen? Bestaat er bijvoorbeeld cosmetica tegen glycatie?
Dit gebeurt er met collageen en elastine
Voordat we inzoomen op glycatie moeten we eerst even kijken naar twee belangrijke eiwitten in de huid. Collageen en elastine. Die eiwitten worden namelijk ‘geraakt’ door glycatie. Deze twee eiwitten zijn belangrijk voor de stevigheid en elasticiteit van de huid. Bij jonge mensen zijn de collageenbundels en elastinevezels in de huid goed georganiseerd, waardoor de huid rekbaar is en vervolgens weer terug kan keren in de originele staat. Als je ouder wordt worden de collageenbundels gefragmenteerd, gedesorganiseerd en verliezen ze hun rekbare vermogen. Ook de collageenproductie en het aantal collageenbundels en elastinevezels nemen af. Dit zorgt uiteindelijk voor rimpels, plooien en verzakking. Maar niet alleen intrinsieke veroudering zorgt voor afbraak en desorganisatie, ook externe factoren hebben daar invloed op, zoals zonblootstelling, roken, luchtvervuiling én leefstijl.
Wat is glycatie?
Wat gebeurt er nu eigenlijk bij versuikering in de huid? Simpel gezegd zetten bij glycatie suikers zich vast op het collageen en de elastine in de huid, die daardoor verharden en beschadigen. Hierdoor kan de huid zich minder goed herstellen en wordt het onderhoud lastiger. Hoe meer verbindingen er zijn tussen suikers en eiwitten (collageen en elastine), hoe minder herstel en onderhoud er mogelijk is. Met als eindresultaat geglyceerd collageen en geglyceerd elastine.
Wanneer versuikert je huid?
Dit versuikeringsproces van de huid begint al vroeg: eind twintig is dit proces al een tijd aan de gang. Jaarlijks komt daar ongeveer 3.7% geglyceerd collageen bij. Dit percentage verschilt van persoon tot persoon. Dit hangt mogelijk ook af van je dieet.
Je lichaam heeft koolhydraten voor allerlei functies nodig. En deze stoffen zitten ook in bijna alle voedingsmiddelen. Van fruit en brood tot aardappelen. Ze zijn dus haast onmogelijk om te vermijden en ze geven je trouwens ook energie. Wél geldt natuurlijk: hoe meer suikers in je dieet, hoe meer suikers in je lichaam die mogelijk glycatie kunnen geven.
Bruine korstjes en glycatie
Ook de manier waarop je je eten bereidt kan zorgen voor versuikering. Als je je eten bakt, frituurt of grilt krijg je vaak zo’n bruin randje op je eten, bijvoorbeeld bij het frituren van friet. Dat noemen ze de
maillard reactie en die werkt als volgt: door verhitting reageren ook hier suikers en eiwitten met elkaar, waardoor het eten bruin kleurt. Ook de goudbruine, knapperige korst op je brood komt door deze
maillard reactie. Die bruine randen heten AGE’s (Advanced Glycation End products). Als je zulke AGE’s eet, kunnen die onder andere terechtkomen in de huid. Hier kunnen ze – net als suikers – zorgen voor verbindingen tussen suikers en eiwitten. Suikers en AGE’s geven dus beide glycatie.
Hoe kun je versuikering van de huid voorkomen of verminderen?
✔ Hoe meer suikers in je lichaam circuleren, hoe meer versuikering er kan ontstaan. Een keertje snoepen is natuurlijk echt niet erg: het gaat om de balans.
✔ Bereid je eten voornamelijk in water (koken of stomen), hierdoor ontstaan er minder AGE’s. Maar als je graag groentes grilt, doe dat vooral, want groentes blijven – ondanks het bruine randje – enorm gezond.
✔ Er zijn kruiden die de versuikeringsreactie mogelijk kunnen afremmen. Dat geldt voor kaneel, kruidnagel, oregano en piment.
✔ Ook zijn er stoffen die mogelijk één of meer mechanismes van glycatie kunnen afremmen, maar dit is nog niet helemaal bewezen. Dan gaat het om: gember, knoflook, α-liponzuur, carnitine, taurine, l-carnosine, sommige flavonoïden en benfotiamine.
Helpt cosmetica tegen glycatie?
Kunnen crèmes of serums met op de verpakking ‘anti-glycation’ helpen? In veel van die cosmetica zit l-carnosine. Producenten kiezen voor deze stof, omdat er aanwijzingen zijn dat die mogelijk het versuikeringsproces in de huid zou kunnen tegengaan als je die inneemt (echte bewijzen zijn er nog niet). Maar innemen is natuurlijk wel iets anders dan opsmeren. Want als je zo’n crème of serum aanbrengt, moeten de ingrediënten wel op de juiste plek in de huid komen. Namelijk in de dermis, waar ook het collageen zit, anders kunnen ze het collageen ook niet ‘beschermen’. Of deze cosmetica dat kan is nog maar zeer de vraag. Dit is in de wetenschap in ieder geval nog niet bewezen. Waarvan we wél weten dat het collageenafbraak voorkomt is
zonnebrandcrème. Kies vooral voor een zonnebrand met antioxidanten, die geeft net dat extra beetje bescherming tegen de zon.
