Gepubliceerd: NU.nl
Datum: 31 augustus 2022
Door: Tijn Elferink
Kleurstoffen, vlekafstotende middelen, geurstoffen, verzachters en antirimpelmiddelen. Op kleding kunnen allerlei chemische stoffen achterblijven die tijdens het productieproces worden gebruikt: residu. De kledingindustrie is de laatste tien jaar een stuk schoner geworden. Toch kan kleding ook nu nog kankerverwekkende stoffen bevatten.
“Er is meer bekend wat deze stoffen doen als ze via onze mond ons lichaam binnenkomen dan na contact of opname via onze kleding” zegt Majorie van Duursen, hoogleraar toxicologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Toch is er ook wel iets te zeggen over de effecten van stoffen op de huid. “Duidelijk is dat bepaalde chemische stoffen uit kleding bij huidcontact kunnen leiden tot allergische reacties.”
“Textile contact dermatitis heet dat in de dermatologie”, zegt Jetske Ultee, onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie. De gevolgen kunnen jeuk en een branderig gevoel zijn. “Worstcasescenario zijn blaren, zweren en zwellingen.”
Van de basisvezel een kledingstuk maken, is een chemisch intensief proces, weet Serge Léon, een chemisch expert die onder andere verbonden is aan textielbrancheorganisatie Modint. “Kleding wordt vaak in ontwikkelingslanden gemaakt. Aan het einde van proces in de ververij worden stoffen niet altijd voldoende uitgespoeld. Korter spoelen bespaart water, energie en tijd.”
Toxicoloog Van Duursen en arts Ultee adviseren nieuwe kleding daarom altijd eerst te wassen. Léon is minder stellig. “Ik was nieuwe kleding nooit. Als je een gevoelige huid hebt, kan het verstandig zijn kleding die je direct op je huid draagt wel eerst te wassen. En babykleding zou ik zeker wassen.”
Wassen lost niet alle problemen op, stelt Léon, die al ruim veertig jaar in de textielindustrie werkt. “Sommige stoffen was je er simpelweg niet uit. Ik vind daarom dat textiel op productielocaties beter moet worden uitgespoeld.”
Dat gebeurt al bij gecertificeerde kleding. Zo kijkt OEKO-TEX 100 naar de hoeveelheid giftige stoffen. GOTS is voor biologische kleding en GRS certificeert het hergebruik van grondstoffen maar kijkt ook naar de chemische risico’s in het product.
Hoewel ook kleinere merken hun producten steeds vaker controleren op verboden chemicaliën, hebben de grote merken hun zaken meestal goed op orde. Dat komt door imagorisico’s, stelt Léon.
Net als merken die zich laten voorstaan op duurzaamheid, zegt Léon. Zoals Kuyichi, een Nederlands merk dat duurzame en biologische kleding maakt. “Als kleding een certificaat heeft, weet je dat de kans op gevaarlijke stoffen heel erg klein is”, zegt Zoé Daemen van Kuyichi. Toch adviseert ook Daemen nieuwe kleding te wassen. “Om hygiënische redenen. Het kan zijn dat anderen kleding voor jou hebben gepast.”
“Een spijkerbroek hóór je niet te wassen”, reageert Léon. Wie een duurzame spijkerbroek van bijvoorbeeld gerecycled materiaal koopt en die niet of nauwelijks wast, is extra duurzaam bezig.
Vanwege duurzaamheid van kleding én planeet adviseert Daemen kleding wel zo min mogelijk te wassen. “Check altijd het carelabel voor de wasinstructies.” Gebruik een duurzaam wasmiddel. “En nooit wasverzachter.”
Chemicaliën die bij de productie van kleding worden gebruikt, kunnen bij mensen jeuk, blaren, en zwellingen geven. Niet al die chemische stoffen gaan er tijdens het wassen uit. Maar door nieuwe kleding voor het dragen eerst te wassen, neemt de hoeveelheid chemicaliën in de kleding die je draagt wel af. Die stoffen komen echter wel in het milieu terecht.
