Jan | Oktober 2020
Kun je jezelf mooier eten?
By Jan

JAN magazine nr 10 2020

Gepubliceerd: JAN
Datum: oktober 2020
Door: Anneloes Tas

Helpen superfoods je aan een frisse, egale huid? En hoe zit het eigenlijk met een suikerverslaving? Krijg je daar echt rimpels van? Dr. Jetske Ultee scheidt de feiten van de fabels in JAN.

 

Kun je jezelf mooier eten?

Dat je van gezond leven een mooiere huid krijgt, weten we – maar kun je jezelf ook stralend eten als het even tegenzit? En kun je op de langere termijn rimpels voorkomen met superfood? Van smoothies tot shotjes en supplementen: de zin en onzin van beauty van binnenuit.

 

Je kunt dagelijks nog zo braaf de beste huidverzorging gebruiken en je gezicht bloedfanatiek tegen de zon beschermen, als je je lichaam (en dus ook je huid) van binnenuit voortdurend op meerdere vlakken tekortdoet, zal zelfs het best bewezen serum ter wereld minder effectief zijn. Slordig omgaan met je gezondheid maar wel dure supplementen innemen om tekorten aan te vullen, zet geen zoden aan de dijk; als het lichaam niet in staat is vitaminen en mineralen goed op te nemen, zijn supplementen verspilling van geld en moeite. De huid in een topconditie houden is een totaalpakket. Heden én verleden. Heb je gerookt? Vaak stress? Sinds je kindertijd al dol op suiker? Drink je regelmatig alcohol? Slaap je chronisch te kort (minder dan zeven uur)? Leef, woon of werk je in een stedelijke omgeving? Eet je, over het algemeen, dagelijks gezond oftewel zo compleet mogelijk (ideale balans eiwit, vet, koolhydraten)? Met dit voor ogen, kan het natuurlijk nooit kwaad om eens een kritische blik op je voedingspatroon te werpen. Zeker als je onrust, puistjes of droogte ervaart. Soms kunnen kleine aanpassingen dan al voor een groot effect zorgen.

 

Huid & darmflora

Het is geen rocket science dat een langdurig ongezond ofwel ‘arm’ voedingspatroon je huid geen goed doet: grove poriën, onrust, vaal van kleur, te droog. Of je nu 48 of net 30 bent. Want je ziet het dan misschien niet direct aan de buitenkant, het kan wel degelijk onderhuids al aan de gang zijn, zo weet ook epifysioloog (orthomoleculair therapeut) Mitra La Grand (lamysorecosmetics.com). In haar salons combineert ze een orthomoleculaire meting (ze checkt of je tekorten hebt en kijkt globaal naar je algemene gezondheid) met een gezichtsbehandeling op maat, vanuit het principe dat het een niet zonder het ander kan. Mitra: ‘Er komen hier – ook jonge – vrouwen die een mooie, rimpelloze huid hebben, maar bij wie na een meting blijkt dat ze aanzienlijke tekorten hebben die, zeker op lange termijn, voor een versneld verouderingsproces kunnen zorgen. Als je dat niet eerst doelgericht aanpakt, zowel qua lifestyle als met aanvullende supplementen, is verzorging van buitenaf minder effectief.’

 

Ook je darmflora heeft veel invloed op je huidconditie, licht Mitra toe: ‘Je huid is een weerspiegeling van je darmen. Ik zie vaak dat veel huidirritaties, en onderhuidse ontstekingen op latere leeftijd, mede door een verstoorde darmflora kunnen komen. En dat is vrijwel altijd terug te voeren naar een tekort aan vitaminen en mineralen. Het is een vicieuze cirkel. Leef je ongezond en eet je verkeerd, dan verstoor je de darmen. Daarmee verminder je de opname van belangrijke vitaminen en mineralen, die juist zo nodig zijn voor een optimale stofwisseling: thiamine (B1), foliumzuur en niacine(B3). Eet je gezond – veel groente en fruit, vezelrijke voeding – dan zullen je darmen optimaal functioneren: je hebt dagelijks een normale stoelgang. En dat zie je weer terug aan de huid: stralend en fris van kleur, geen onrust.’

 

Huid & antioxidanten

Voeding en lifestyle hebben zeker een zichtbaar effect op je huid, beaamt ook onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie, Jetske Ultee (dr-jetskeultee-skincare.nl en dr-jetskeultee.nl). Welke antioxidanten in het bijzonder hebben volgens haar een gunstige invloed op de huid? ‘Zorg altijd dat het gehalte vitamine C en vitamine D maar zeker ook omega-3-vetzuren in je lichaam goed op peil blijft. Ik ben ook al jaren fan van de krachtige antioxidant astaxanthine, dat is sterker dan vitamine E. Dit zit in algen, maar ook in zalm, garnalen en kreeft; staan deze producten niet dagelijks op je menu, dan zou je dit antioxidant ook in supplementvorm kunnen innemen.’

 

Naar het effect van mineralen voor de huid wordt al meer research gedaan maar er is tegelijkertijd nog veel onbekend. ‘Er zijn bijvoorbeeld studies waarin is aangetoond dat mensen met acne vaak lagere zinkspiegels hebben. Daarbij kan droog, beschadigd haar en een bleke, vale huid mede door een tekort aan ijzer komen, en een tekort aan vitamine D kan de huid onrustiger maken. Toch is het dan niet 100% duidelijk of extra supplementen innemen een opzienbarend verschil zal maken. Feit is wel: D maakt je lichaam alleen in de zon aan, zink is lastig uit voeding te halen. Koper is ook een bekende toevoeging in huidsupplementen. Jetske: ‘Van dit mineraal weten we dat het collageenvorming kan ondersteunen, nodig voor de elasticiteit en dikte van de huid. Daarbij speelt koper een rol bij de pigmentvorming van zowel haar als huid.’ Goed te weten, voor je überhaupt een beautysupplement als extraatje overweegt: de huid is het laatste orgaan die de vitaminen, mineralen en antioxidanten toebedeeld krijgt. ‘Het lichaam kiest altijd voor de overlevingsmodus,’ licht Mitra toe. ‘Zowel uit voeding als supplementen. Het lichaam vindt het belangrijker zink te onttrekken voor de spijsvertering en het immuunsysteem dan aandacht te geven aan puistjes of ontstekingen in de huidlagen.’

 

Huid & versuikering

Van één chardonnay krijg je geen rimpels. Maar dat alles met veel suiker, dus ook alcohol, niet best is voor je lijf én je huid, behoeft geen uitleg; een langdurig, overmatig suikeroverschot zal altijd bijdragen aan een snellere huidveroudering. Mitra: ‘Als je voortdurend en jarenlang te veel voeding en drank met geraffineerde suikers tot je neemt, zorgt dat voor een chemische verbinding met eiwitten in je huid, waaronder collageen. Hierdoor ontwikkelen schadelijke stoffen, AGE’s, die het collageen aantasten en de soepelheid, ook wel ‘elasticiteit’ veranderen: de huid wordt stug. Deze specifieke afbraak van collageen door versuikering, ook wel glycatie genoemd, maakt je huid op den duur slapper, waardoor dus ook sneller rimpels kunnen ontstaan.’

 

Suiker is zo’n beetje in álles verwerkt. Zelfs als je op een strikt dieet van groente en fruit leeft, is het lastig suiker helemaal uit je leven te bannen. Maar van minderen met geraffineerde suikers – zeker als je een suikerjunkie bent – knap je altijd op. Los van de effecten op je huid wordt een teveel aan suiker ook in verband gebracht met lichamelijke problemen, een hormonale disbalans, tragere vetverbranding en vochtophopingen.

 

Huid & vet

Er wordt altijd gehamerd op ‘voldoende vocht’ en elk topmodel zweert haar strakke huid aan ‘liters water drinken’ te danken hebben. Maar laat je niet gek maken: zo’n anderhalf tot twee liter vocht per dag is echt voldoende, ook uit thee, sap of soep. Jetske Ultee: ‘Alleen als je voortdurend te weinig vocht binnenkrijgt kun je dat terugzien aan een gebrek aan elasticiteit van de huid. Als je vervolgens de vochtinname weer opschroeft, zul je dat waarschijnlijk gaan merken aan een toegenomen hydratatie van de huid – maar dat zien we dus vooral bij mensen die standaard veel te weinig drinken.’

 

Vet is net zo belangrijk als vocht, tipt Jetske: ‘Vet heeft nog steeds een slecht imago, en sneuvelt vaak als eerste in diëten. Maar het lichaam heeft goede vetten nodig, voor verschillende functies. Het is niet alleen een bron van energie: het maakt vitaminen als A, D, E en K ook beter opneembaar. Bovendien heeft iedere cel in je lijf vetzuren nodig als bouwsteen. Dus als je supervetarm eet, kun je op den duur een drogere huid krijgen. Er is nog te weinig onderzoek naar gedaan om deze oorzaak-gevolg-relatie voor 100% te kunnen bewijzen, al zijn er wel studies die aantonen dat een hogere inname van goede vetzuren kan zorgen voor een hogere huidelasticiteit.’

 

Voortaan dan maar een handje ongebrande noten (macadamia, pecan, walnoten en cashews zijn het vetst) en een avocado per dag? Jetske: ‘Dit zijn inderdaad bekende bronnen. In een avocado zit bovendien veel vitamine C, dat je huid weer dankbaar gebruikt voor de aanmaak van collageen, en vitamine E, wat kan helpen om je huid te beschermen tegen oxidatieve beschadiging (zon, luchtvervuiling, stressfactoren van buitenaf). Daarentegen zijn avocado’s niet de meest duurzame keuze en niet zo’n goed idee als je last hebt van rosacea (roodheid, gesprongen vaatjes); een avocado bevat en maakt veel histamine vrij. Dit is een stof die de zenuwuiteinden van het autonome zenuwstelsel stimuleren en gevoelige huidreacties kunnen geven. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor populaire groenten en fruit als tomaten en kiwi’s, ik heb het zelf ook met spinazie.’

 

Huid & collageen

In Aziatische landen is ‘nutri-cosmetica’ al jaren de normaalste zaak van de wereld en staat in elke beautystore de huidverzorging in hetzelfde schap als beautysupplementen. In China en Japan gaat dat vrij ver: daar is zelfs collagene cuisine een hit in restaurants, waar gerechten als varkenspootjes in zoete azijn als delicatesse voor de huid worden beschouwd. Deze zitten namelijk vol collageen type I, de bouwsteen voor ons bindweefsel. Mitra: ‘Het collageen in ons lichaam is voor 90% collageentype 1. Maar in ons moderne voedingspatroon krijgen we onvoldoende collageenrijke voeding binnen, voornamelijk aanwezig in botten, beenmerg, pezen en het vel van vis, kip en vlees. Wie maakt er immers nog wel eens een ouderwetse runderbouillon van botten en beenmerg? Een supplement kan helpen maar vergeet niet dat er ook andere stoffen zijn die de collageenaanmaak kunnen beïnvloeden, zoals MSM of vitamine C. Als je een specifiek collageensupplement overweegt, kies dan in elk geval voor viscollageen. Dit wordt goed door je darmen opgenomen. Laat je niet verleiden tot dure plantaardige collageensupplementen: die komen niet overeen met menselijk collageen.’

 

Jetske Ultee ziet ook voordelen voor de huid, met enige scepsis: ‘Het lastige is dat er zo veel producten op de markt zijn van verschillende bronnen waar de losse aminozuren in een supplement – poeder of drankje – zijn toegevoegd. Die aminozuren kunnen je lichaam bij tekorten weliswaar goed doen. De vraag is dan in hoeverre het echt de supplementen zijn die zorgen voor huidverbetering, of dat die verbetering het gevolg is van bijvoorbeeld ook voeding- of ook andere leefstijlaanpassingen. ‘Haar twijfel is de laatste tijd wel enigszins afgenomen. ‘Er verschijnen namelijk steeds meer onderzoeken naar gehydrolyseerd collageen (vis, rund). Dit is een vorm van collageen dat al ‘opgeknipt’ is in kleine stukjes (peptides). Dit is een voordeel omdat het daardoor goed verteerbaar en opneembaar is in het lichaam. Die vorm lijkt inderdaad aan een vermindering van rimpels en een toename van de elasticiteit en hydratatie te kunnen bijdragen. Ik zeg er wel bij: veel van die studies zijn gesponsord door bedrijven die collageen verkopen. Maar je kunt ook stellen dat er anders geen onderzoek zou zijn geweest.’